بررسی اثر سیلیمارین بر میزان فعالیت آنزیم تلومراز و میزان بیان mrna ژن کد کننده زیر واحد کاتالیتیک آنزیم تلومراز (htert) در رده سلول لوسمی انسان (k562)

تلومراز یک آنزیم نسخه برداری معکوس است که تکرارهای تلومریک را با استفاده از الگوی rna خود به منظور جبران از دست دادن dna که در طی همانندسازی رخ می دهد به تلومر اضافه می کند. تلومراز از دو زیر واحد اساسی و متفاوت تشکیل شده است که یکی زیر واحد کاتالیتیک (htert) و دیگری جزء rna (terc) می باشد. فعالیت تلومراز ارتباط مستقیمی با بیان زیر واحد htert دارد که بیان آن در بسیاری از سلول های سرطانی افزایش یافته است. ارتباط میان فعالیت تلومراز و مقاومت به آپوپتوز اثبات شده است. بنابراین مهار فعالیت تلومراز یک هدف جدید و بالقوه در درمان سرطان محسوب می شود. بسیاری از ترکیبات گیاهی از طریق مهار تلومراز باعث القاء آپوپتوز می شوند. سیلیمارین مخلوط استاندارد شده فلاولیگنان های گیاه دارویی خار مریم است که اثرات قوی بر علیه انواع سلول های سرطانی دارد، اما اثر آن بر مهار فعالیت تلومراز در سلول های لوسمی k562 مطالعه نشده است. بنابراین هدف از این مطالعه بررسی مکانیسم اثر سیلیمارین در القاء آپوپتوز در رده سلول k562 با تاکید ویژه بر روی نقش آن در مهار تلومراز، میزان بیان mrna-htert و فعالیت آنزیم در بخش هسته ای (جایگاه عملکردی و فیزیولوژیک) می باشد. اثرات ضد تکثیر سیلیمارین بر روی سلول های k562 بوسیله تست mtt بررسی شد. برای اندازه گیری آپوپتوز، از رنگ آمیزی هوخست 33342 و فلوسایتومتری استفاده شد. از روش trap-elisa برای تعیین فعالیت آنزیم تلومراز استفاده گردید. بیانmrna-htert بوسیله تکنیک نیمه کمیrt-pcr تعیین شد. تیمار سلول های k562 با سیلیمارین نشان داد که سیلیماین به طور قابل توجهی رشد و تکثیر سلول ها را در یک روش وابسته به دوز و زمان (تا 48 ساعت) نسبت به سلول های کنترل کاهش می دهد (05/0>p). میزان بقا سلول های تیمار شده با غلظت 100 میکروگرم بر میلی لیتر سیلیمارین بعد از 48 ساعت، تقریباً 73 درصد نسبت به کنترل کاهش یافت (001/0>p). درصد سلول های آپوپتوزی به صورت وابسته به دوز و زمان(تا 48 ساعت) افزایش یافت. افزایش قابل توجه سلول های آپوپتوزی تا حد 56/75 درصد بعد از تیمار با غلظت 100 میکروگرم برمیلی لیتر سیلیمارین در مقایسه با گروه کنترل مشاهده گردید (001/0>p). فعالیت آنزیم تلومراز و بیان mrna-htert در مقایسه با گروه کنترل به صورت وابسته به دوز و زمان تا ساعت 48 کاهش یافت (05/0>p). تقریبا 78 درصد مهار فعالیت تلومراز و حدود 85/79 درصد کاهش در بیان mrna-htert بعد از تیمار سلول ها با غلظت 100 میکروگرم بر میلی لیتر سیلیمارین مشاهده گردید (001/0>p). فعالیت آنزیم تلومراز در بخش هسته سلول های k562 تیمار شده با سیلیمارین به صورت وابسته به دوز و زمان (تا 48 ساعت) کاهش نشان داد. فعالیت آنزیم تلومراز در هسته سلول های تیمار شده با غلظت 100 میکروگرم بر میلی لیتر در مقایسه با کنترل بیش از 95 درصد کاهش یافت. از طرف دیگر میزان فعالیت آنزیم تلومراز در سیتوپلاسم سلول های تیمار شده در مقایسه با کنترل تفاوت معنی داری نشان نداد (05/0<p). مهمترین یافته این تحقیق این بود که یک ارتباط مستقیم میان مهار فعالیت تلومراز و القاء آپوپتوز در سلول های k562 مشاهده گردید. علاوه بر این مهار فعالیت تلومراز در سلول های تیمار شده با سیلیمارین با سرکوب بیانmrna-htert همراه بود. یافته مهم دیگر حاصل از این مطالعه این بود که فعالیت آنزیم تلومراز در بخش هسته ای سلول های تیمار شده با سیلیمارین به روش وابسته به دوز کاهش نشان داد. این نتایج یک مکانیسم جدید ضد سرطانی سیلیمارین در سلول های لوسمی k562 را بیان می نماید که ممکن است پایه ای برای ایجاد درمان های ضد تلومرازی در آینده باشد.